W większości bloków, mieszkańcy ponoszą opłaty związane z funkcjonowaniem budynku, jego remontami, a także partycypują w utrzymaniu podmiotu, który zajmuje się wszystkimi tymi kwestiami. Coraz większą popularnością cieszą się mieszkania bezczynszowe. Czym one są i jak działają?

Brak czynszu – jak to możliwe?

Mieszkanie bezczynszowe opiera się na braku jakiegokolwiek podmiotu, który zarządza nieruchomością. Zatem nie ma spółdzielni mieszkaniowej ani nadzorcy – a mieszkańcy wszystkie decyzje podejmują wspólnie i opłacają solidarnie wszelkie naprawy czy innowacje.

W związku z brakiem czynszu, z reguły nie tworzy się także funduszu remontowego, co jest stosunkowo dużą wadą tego typu zarządzania budynkiem. Dzieje się tak ze względu na fakt, że w przypadku większej usterki, zachodzi konieczność jednorazowego pokrycia kosztów przez wszystkich mieszkańców. Nawet jeśli wydatek to kilkanaście tysięcy złotych, a lokatorów jest dokładnie tyle, by podzielić wydatki po tysiąc złotych – to nadal znacząca kwota w skali jednego miesiąca, którą trzeba wyłożyć na stół.

Jakie koszty ponosi się w mieszkaniach bezczynsowych?

Poza opłatą na rzecz podmiotu zarządzającego budynkiem – każde. Mieszkańcy solidarnie opłacają wywóz śmieci, naprawy, utrzymanie budynku i jego okolic w czystości oraz dobrym stanie wizualnym oraz technicznym.

W niektórych wspólnotach zakłada się wspomniany wyżej fundusz remontowy, jednak nie jest to regułą.

Na co zwrócić uwagę, wybierając mieszkanie?

Przede wszystkim – na jego stan techniczny. O ile wprowadzając się do nowego bloku można stosunkowo bezpiecznie założyć, że lokal nie będzie od początku wymagał znacznych nakładów finansowych – to w przypadku mieszkania z rynku wtórnego może się okazać, że koszta są znaczące.

Warto również choćby spróbować porozmawiać z niektórymi sąsiadami. Oczywiście, nie mamy innego wyjścia niż brać za prawdę informacji pozyskanych od jednej osoby – jednak jest to coś, na co nie mamy żadnego wpływu. Jednak kwestią, z która możemy zapoznać się bez ingerencji innych osób jest stan bloku oraz jego bezpośrednich okolic. Jeśli klatki schodowe nie są utrzymane w czystości, a trawnik zaskakuje niezbyt dobrym utrzymaniem – można bezpiecznie założyć, że w sąsiedztwie nie kładzie się dużego nacisku na zachowanie porządku (lub że któryś z sąsiadów jest konfliktowy).

Zalety mieszkań bezczynszowych

Najbardziej podstawową zaletą jest fakt, że nie musimy opłacać kogoś, kto w naszym imieniu zarządza nieruchomością. To oznacza spore obniżenie comiesięcznych kosztów, ale wiąże się również z dalszymi benefitami. W sytuacji, w której konieczna jest naprawa drobnej usterki (niewymagającej żadnych uprawnień do przywrócenia odpowiedniego stanu) – może to zrobić nawet złota rączka mieszkająca w bloku: to pozwoli na znaczne ograniczenie kosztów.

Natomiast nawet gdy skala awarii jest znacząca i konieczne jest wezwanie specjalistów – w blokach zarządzanych przez wspólnoty mieszkaniowe to sami mieszkańcy decydują, kto przeprowadzi naprawę. Dzięki temu, można znacząco ograniczyć koszty, a także zminimalizować ryzyko zatrudniania kogoś „po znajomości”.

Mieszkania bez czynszu – największe wady

Paradoksalnie, jedną z największych wad mieszkań tego typu jest jednocześnie jego zaleta. Możliwość przeprowadzania napraw we własnym zakresie wiąże się bowiem ściśle z brakiem konieczności zakładania funduszu remontowego, a co za tym idzie – w razie usterki, do której trzeba wezwać fachowca – mieszkańcy ponoszą zazwyczaj dość duże koszty.

Kolejnym minusem bezczynszowych lokali jest konieczność pozostawania w ustawicznym kontakcie z sąsiadami. Jeśli nawet same regularne spotkania i ustalanie wszystkiego w szerokim gronie nie stanowią dla Ciebie przeszkody – dużym mankamentem może okazać się, gdy któryś z mieszkańców jest konfliktowy lub nie zgadza się ze zdaniem większości. W takiej bowiem sytuacji jedna osoba może „zablokować” renowację, zatrudnienie konkretnej firmy sprzątającej, a także każdą inną decyzję związaną bezpośrednio z blokiem.